فریدون فروغی - کوچه شهردلم

side A

1.تنگنا

2.نیاز

3.همیشه غایب

4.زندون دل

5.غم تنهایی

6.قوزک پا

side B

1.کوچه شهر دلم

2.گرفتار

3.دیوانه من

4.یاران

5.خاک

فریدون فروغی در ۹ بهمن ۱۳۲۹ در محله سلسبیل تهران متولد شد. پدرش فتح‌الله، کارمند ادارهٔ دخانیات بود و در تنهایی خود شعر می‌سرود و تار می‌نواخت. خانوادهٔ پدری او از ملاکان بزرگ نراق بودند. در ابتدا پدر نام فرهاد را برای او انتخاب کرد ولی با خواست پدربزرگش، نام او به فریدون تغییر یافت. او آخرین فرزند خانواده بود که سه خواهر بزرگ‌تر از خود به نام‌های پروانه، عفت و فروغ داشت. او در سال ۱۳۳۵ و از سن شش‌سالگی، تحصیل را آغاز کرد و سرانجام در سال ۱۳۴۷ مدرک دیپلم علوم طبیعی را گرفت و پس از آن دیگر به تحصیل ادامه نداد. وی موسیقی را بدون داشتن استاد و با توجه به علاقه‌ای که به موسیقی راک و به‌خصوص آثار ری چارلز داشت، با تمرین فراوان آموخت.

فروغی در سن ۱۶ سالگی، با همراهی گروهی از نوازندگان، موسیقی را به صورت جدی شروع کرد و در مکان‌های مختلف، ترانه‌ها و آهنگ‌های غربی معروف آن روزگار به خصوص موسیقی بلوز را اجرا کرد و تا سن ۱۸ سالگی فعالیت خود را به همین صورت ادامه داد. در این دوران، او بر اثر یک شکست عشقی، از موسیقی دست کشید؛ اما پس از مدتی کوتاه، در سال ۱۳۴۸ صاحب کاباره کازابای شیراز از فروغی و همراهانش برای اجرا در آن مکان دعوت کرد∗ (زمان سفر فروغی به شیراز و همکاری‌اش با کازابا، اوایل دههٔ پنجاه و هم‌زمان با انتشار موسیقی فیلم تنگنا مشخص شده است که به احتمال نزدیک به یقین صحیح نیست). در اواخر دههٔ چهل، او به خوانندهٔ بلندآوازهٔ کلوپ‌های شبانه تهران قدیم و ستارهٔ صحنهٔ کافه‌های معروفی چون مارکیز و کاکوله بدل شد.

در سال ۱۳۵۰، خسرو هریتاش، کارگردان فیلم آدمک در تلاش برای پیدا کردن خواننده‌ای تازه‌نفس بود که فریدون فروغی به او معرفی شد و با یک‌بار زمزمه کردن ترانه‌ها، خسرو هریتاش متوجه شد که شخصی را که به دنبالش بوده یافته است. در نتیجه، دو ترانه به نام‌های «آدمک» و «پروانهٔ من» را با موسیقی تورج شعبان‌خانی، برای فیلم هریتاش اجرا کرد. پس از اکران فیلم، صفحه‌های ۴۵ دور این دو ترانه، در صفحه‌فروشی‌های معروفی چون آل کوردوبس، پاپ، دیسکو، بتهوون و پارس عرضه شد. این دو ترانه بسیار شنیده شد و بر سر زبان‌ها افتاد. در پی آن فریدون فروغی به شهرت رسید. گرچه در آن زمان به او خرده می‌گرفتند که صدای فرهاد را تقلید می‌کند[نیازمند منبع] اما همین باعث شد تا دیگر زیر سایهٔ نام خوانندهٔ محبوبش ری چارلز قرار نگیرد.

بعد از گذشت مدتی، فرشید رمزی - کارگردان نمایش تلویزیونی شش و هشت - با فریدون فروغی قرارداد بست و فروغی در سال ۱۳۵۱، بعد از پنج‌سال مشابه‌خوانی آثار ری چارلز را کنار گذاشت. این همکاری باعث تولد آثاری چون «زندون دل» و «غم تنهایی» با اشعاری از آرش سزاوار و آهنگسازی ویلیام خنو شد که اولی، فروغی را تبدیل به هنرمندی صاحب سبک کرد. «فتنهٔ چکمه‌پوش» ساختهٔ همایون بهادران دومین فیلم سینمایی بود که فروغی در سال ۱۳۵۱، برای تیتراژ آن ترانه‌ای را به همین نام اجرا کرد. در همین سال توسط یکی از دوستانش با گلی فتوره‌چی آشنا شد و با او ازدواج کرد.

در سال ۱۳۵۲، تنگنا ساختهٔ امیر نادری با ملودی‌های شورانگیز و تکان‌دهندهٔ منفردزاده، صدای فروغی را بر تیتراژ داشت. در همان سال چندین ترانه اجرا کرد که شاخص‌ترین آن‌ها «نماز» (نیاز) با شعری از شهیار قنبری و موسیقی منفردزاده بود؛ ترانه‌ای که منجر به بازخواست هر سه نفر از طرف ساواک شد. او ترانهٔ «هوای تازه» را در همین سال در برنامهٔ تلویزیونی رنگارنگ اجرا کرد و همچنین در همین سال است که به درخواست فرزان دلجو ترانه‌ای را برای فیلم یاران (با بازی و کارگردانی دلجو) خواند.

در سال ۱۳۵۳، فروغی به‌علت عدم تفاهم با همسرش از او جدا شد. در همین سال ترانهٔ «همیشه غایب» را با شعری از شهیار قنبری، موسیقی ویلیام خنو و تنظیم واروژان اجرا کرد. این ترانه، پیش‌تر با نام «ماهی خسته» و شعری از علی‌اصغر میرزالو اجرا شده بود. او که رفته‌رفته به هنرمند باتجربه‌ای تبدیل می‌شد، اقدام به جمع‌آوری آثار خود کرد و اولین آلبوم خود را با نام زندون دل به بازار عرضه کرد. دومین آلبومش را با نام یاران در سال ۱۳۵۴ منتشر کرد و در همین سال به‌علت اجرای ترانهٔ «سال قحطی» از طرف حکومت شاهنشاهی به‌مدت دو سال از فعالیت منع شد. در سال ۱۳۵۶، پس از اعلام فضای باز سیاسی توسط حکومت، فروغی بعد از دو سال ممنوعیت کاری سومین آلبوم خود را با نام سال قحطی منتشر کرد در بهمن همان سال، پدرش در اثر بیماری ذات‌الریه از دنیا رفت.

وی در روز جمعه ۱۳ مهر ۱۳۸۰، در منزلش در تهران‌پارس به‌دلیل سکته قلبی در سن ۵۰ سالگی درگذشت. او را در روستای قورقورک از توابع بوئین‌زهرا قزوین به خاک سپردند.