مقاله

صفحه گرامافون یا وینیل:

  (انگلیسی: vinyl - Gramophone record) ابزاری برای ذخیره‌سازی صدا و موسیقی به صورت آنالوگ است. از این صفحه در قرن بیستم به صورت گسترده استفاده می‌شد. صفحه گرامافون توسط دستگاهی به نام گرامافون یا فونوگراف قابل پخش است.

صفحه گرامافون از یک دیسک تخت باجنس پلی وینیل کلراید ساخته شده‌است. صدا بر روی یک شیار بسیار باریک که از دور تا دور لبه خارجی صفحه به سمت مرکز آن می‌رود ضبط می‌شود. دستگاه گرامافون دارای سوزنی است که شیار روی صفحه را لمس می‌کند و بدین ترتیب صدای ضبط شده بر روی شیار، پخش می‌شود. از هر دو طرف صفحه می‌توان استفاده کرد و معمولاً صداهایی که روی هر یک از طرفین صفحه ضبط شده‌اند با هم متفاوت هستند.

تاریخچه:

توماس ادیسون در دهه ۱۸۷۰ میلادی اولین دستگاه فونوگراف را ساخت و از فویل آلومینیومی نازکی برای ضبط صدا استفاده کرد. پس از آن از استوانه‌هایی که با موم آغشته شده بودند برای ضبط استفاده شد. این استوانه‌ها می‌توانستند به راحتی از دستگاه فونوگراف خارج و دوباره درون آن قرار گیرند بی آنکه به محتوای صوتی ضبط شده آن‌ها آسیبی وارد شود. صفحه‌های دیسکی شکل گرامافون در اواخر دهه ۱۸۰۰ ساخته شد هرچند جایگزنی و استفاده متداول از آن‌ها به جای استوانه‌ها تا اواخر دهه ۱۹۲۰ به طول انجامید. حتی زمانی که فرمت‌های جدید مانند نوار کاست به‌طور انبوه به بازار عرضه شد بیشترین سهم بازار به صفحه‌های دیسکی گرامافون تعلق داشت.

ویژگی‌ها:

صفحات گرامافون در اندازه‌های مختلف و سرعت‌های مختلف تولید می‌شوند. تقسیم‌بندی آن‌ها بر اساس قطر، سرعت بر حسب دور بر دقیقه و گنجایش آن‌ها می‌باشد. همچنین کیفیت صدای ضبط شده آن‌ها بر اساس کانال‌های صوتی مونو، استریو و کوادرافونیک از دیگر ویژگی‌های طبقه‌بندی آنهاست. جدول زیر بیانگر انواع آنهاست.

ترن تیبل یا گرامافون:

ترن تیبل (turntable) یا گرامافون (gramophone)، یک دستگاه پخش‌کننده است که برای پخش صفحه موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه‌های اولیه این دستگاه، در قرن نوزدهم میلادی ابداع شدند. به‌تدریج، عملکرد و شکل گرامافون‌ها بهبود یافت و از دهه چهل میلادی، جنس صفحه‌ها نیز به پلی‌وینیل کلراید (PVC) یا همان وینیل تغییر کرد.

گرامافون از یک صفحه گردان موسوم به پلتر (platter) و یک بازوی مجهز به کارتریج و سوزن (stylus) برخوردار است. صفحه موسیقی روی پلتر قرار می‌گیرد و با به حرکت درآمدن سوزن روی شیارهای صفحه، یک سیگنال الکتریکی ایجاد می‌شود که از طریق کارتریج به امپلیفایر منتقل می‌شود و نهایتاً صدای موسیقی از طریق اسپیکر یا هدفون به گوش شنونده می‌رسد.

در سالهای اخیر، هر روز به وسعت بازار گرامافون اضافه می‌شود و امروزه می‌توان صفحه وینیل را یکی از محبوب‌ترین فرمت‌های موجود در بازار برای شنیدن موسیقی محسوب کرد. صفحه‌های موسیقی معمولاً در سه اندازه ۷، ۱۰ و ۱۲ اینچ تولید می‌شوند که معمولاً در هر سمت از بزرگترینِ آنها، یعنی صفحه‌های ۱۲ اینچی، می‌توان حدود ۲۲ دقیقه موسیقی ذخیره‌سازی کرد.

قیمت گرامافون بنا بر عواملی مانند کیفیت قطعات و شهرت برند متفاوت است و گستره گزینه‌های موجود در بازار امروز بسیار متنوع است. امروزه افراد می‌توانند بنا بر نیاز، سلیقه و بودجه خود، از ترن‌تیبل‌های بسیار ارزان‌قیمت چند ده دلاری تا مدل‌های بسیار گران‌قیمت چند صد هزار دلاری را خریداری کنند.

از جمله بزرگترین شرکت‌های سازنده ترن تیبل یا گرامافون در جهان می‌توان به آدیو-تکنیکا (Audio-Technica)، ریگا (Rega)، پرا-جکت (Pro-Ject)، تکنیکز (Technics)، لین (Linn) و مکینتاش (McIntosh) اشاره کرد.

انواع ترن تیبل یا گرامافون:

گرامافون‌های امروزی معمولاً با دو نوع موتور تسمه‌ای (Belt Drive) یا بدون تسمه (Direct Drive) تولید می‌شوند.

در ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای یا بلت درایو، انتقال قدرت موتور به پلتر از طریق یک تسمه صورت می‌گیرد که در زیر بدنه، آنها را به یکدیگر متصل کرده است؛ اما در مدل‌های دایرکت درایو، موتور در زیر پلتر قرار دارد و به‌صورت مستقیم و بدون استفاده از تسمه، پلتر را به حرکت درمی‌آورد. هر یک از این دو نوع گرامافن، دارای مزایا و معایب مختص خود هستند.

به‌علاوه، برخی از گرامافون‌ها از فناوری‌هایی نظیر فناوری بلوتوث پشتیبانی می‌کنند که اتصال آنها به اسپیکرها و هدفون‌‌های بی‌سیم را امکان‌پذیر می‌کند. همچنین برخی از آنها به فونو پری‌امپلیفایر داخلی مجهز هستند که کاربر را از خرید یک پری‌امپ جداگانه بی‌نیاز می‌کند.